زن‌نوشت

لوئیزِ خدمتکار موقع خداحافظی صورت چنس را می‌بوسد و می‌گوید: «تو همیشه پسربچه خواهی ماند». او پسربچه ماند اما یک تصادف یک‌شبه او را تا ریاست جمهوری بالا برد.

چنسِ میانسالْ باغبانِ بی‌سوادی است که نمی‌دانم به چه علتی هیچ‌وقت اجازهٔ خارج شدن از خانه را نداشته. پس از مرگِ صاحب‌خانه مجبور می‌شود محل زندگی همیشگی‌اش را ترک کند و با زندگی واقعیِ خارج از صفحهٔ تلویزیون مواجه شود. او که مراحل رشد اجتماعی را طی نکرده، ذهنِ محدودی دارد و فقط برخی از چیزهایی را که در تلویزیون دیده طوطی‌وار تقلید و تکرار می‌کند، عینِ کودکان: دست دادنِ دیپلمات‌ها، یوگا، کلاه از سر برداشتن به نشانهٔ احترام، جمله‌هایی که به گوشش جذاب می‌آید، و چیزهای دیگر. چنس که لباس‌های شیک و دست‌دوز صاحب‌خانه را به تن می‌کند، ظاهر بسیار موجهی دارد و به‌دلیلِ تمرینش در تقلید، رفتارها و جمله‌های معاشرینش را به خودشان پس می‌دهد و ضمن جلبِ اعتمادشان، حضور خودش را هم خوشایند می‌کند. ذهن و دنیای ساده‌اش به او کمک کرده است که خونسرد باشد و شمرده و با اعتماد به نفس خوبی صحبت کند؛ هرچند حرف‌هایش کلی و بی‌معنی است و همه چیز را به باغ و باغبانی یا حداکثر هرآنچه که در تلویزیون دیده ربط می‌دهد.

ولی موضوع اصلیِ فیلمِ Being There تراژدی زندگی این باغبان نیست؛ بازنماییِ کمیکِ جامعه‌ای است که پیامبرسازی می‌کند که بعد با پیروی از دینِ خودساخته احساسِ رهایی کند؛ جامعه‌ای که به جای درمانِ واقعیت‌ها به استعاره‌ها دل می‌بندد؛ جامعه‌ای که صرفاً از روی ظاهر قضاوت می‌کند و بعد چشمش را روی نشانه‌هایی که ممکن است آن قضاوت اولیه را خدشه‌دار کنند می‌بندد.

و بعد موضوعی دیگر: آیا همهٔ ما به‌نوعی چنسِ باغبان نیستیم؟ گیرم با محدودیت‌های ذهنی کمتر..

شاید این فیلم یکی از بهترین کمدی‌ها باشد. مدت‌ها بود این‌قدر نخندیده بودم. زهرخند؟ شاید. و پیتر سلرز عالی بود.